อาหารท้องถิ่น “นํ้าพริกถั่วเน่า”
ถั่วเน่าเป็นอาหารพื้นบ้านซึ่งเป็นที่นิยมของชาวไทขึนซึ่งทำมาตั้งแต่สมัยโบราณ เป็นอาหารที่ได้โดยวิธีการถนอมอาหาร มีกลิ่นและรสชาติที่เฉพาะตัว สามารถรับประทานได้หลายแบบ ชาวไทขึนจึงนิยมนำถั่วเน่าใส่ในอาหารหลายๆชนิด เพื่อเพิ่มความอร่อยให้กับอาหาร


ส่วนผสม
1. ถั่วเหลือง – ถั่วเหลืองเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงและหลากหลาย อุดมไปด้วยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต กรดอะมิโน มีไขมันชนิดดีสูง มีเส้นใยอาหารสูง มีวิตามินและเกลือแร่สูง
2. พริก – มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ กระตุ้นให้เจริญอาหาร บรรเทาอาการไอ
3. เกลือ – ช่วยบรรเทาอาการอาเจียน และช่วยระบาย

วิธีทำ
1. นำเมล็ดถั่วเหลืองแห้งไปแช่น้ำ
2. นำถั่วเหลืองมาต้มให้เปื่อย ซึ่งจะใช้เวลานาน
3. หมักทิ้งไว้ 3 คืน
4. นำมาบดให้ละเอียด
5. ปั้นให้เป็นก้อนเท่าๆกัน
6. นำก้อนถั่วเหลืองมาวางบนถุงพลาสติก แล้วกดลงให้เป็นแผ่นแบนๆ
7. นำไปตากแดดให้แห้ง
8. นำไปย่างไฟจนมีกลิ่นหอม
9. นำมาตำ ระหว่างตำสามารถใส่เครื่องปรุงเพื่อเพิ่มรสชาติของอาหารได้ เช่น พริก เกลือ

ประโยชน์ของถั่วเน่า
- ถั่วเน่าอุดมด้วยคุณค่าทางอาหารสูง โดยเฉพาะโปรตีนที่มาจากพืช ดีต่อผู้สูงอายุ
-
ช่วยป้องกันโรคหัวใจ เนื่องจากในถั่วเน่ามีเอนไซม์ pyrazine ที่ช่วยให้เลือดไม่จับตัวเป็นก้อน
-
ป้องกันโรคกระดูกพรุน เพราะถั่วเหลืองอุดมด้วยแคลเซียมสูง
-
มีฤทธิ์เป็นกรดช่วยยับยั้งจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดอาการท้องเสีย

เกร็ดความรู้
ถั่วเน่าเป็นอาหารพื้นเมืองที่พัฒนามาจากภูมิปัญญาชาวบ้านที่ถ่ายทอดสืบต่อกันมา การทำถั่วเน่าจะใช้วัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่นนำมาแปรรูปและรับประทานกันในครอบครัว คนญี่ปุ่นยังมีอาหารพื้นเมืองชนิดหนึ่งที่เรียกว่า นัตโตะ (natto) ซึ่งมีลักษณะคล้ายถั่วเน่าของชาวไทขึน ซึ่งในอดีตถั่วเน่ายังเคยเป็นของบรรณาการอันทรงคุณค่าให้แก่เจ้าเมืองนพบุรีเชียงใหม่อีกด้วย